Türkiye‘nin pomza madeni rezervinin yüzde 50’sine sahip olan Bitlis’te ‘beyaz altın’ olarak tabir edilen bu bedelli madenden yıllık, 4 milyar liralık ekonomik gelir elde ediliyor.
Dünya genelinde yalnızca sayılı birkaç ülkede bulunan ve bu ülkelerde de her geçen gün tükenme noktasına gelen altın kıymetindeki madenin kıymeti her geçen gün artıyor. Dünyadaki toplam rezervin yüzde 16’sı Türkiye‘de bulunurken, Türkiye‘deki rezervin ise yüzde 50’i Bitlis’te yer alıyor. Bitlis’in kıymetli madenlerinden biri olan ve kentte ‘beyaz altın’olarak bilinen pomza, kent iktisadına büyük katkı sağlıyor. Yıllık 3 milyon ton pomzanın işlendiği kentte, yaklaşık 3 milyon ton hammadde ise iç piyasa ve yurtdışına ihraç ediliyor. Vilayet genelinde madeni işleyen yaklaşık 52 fabrikasının bulunduğu kentte, bu maden bin şahsa istihdam sağlanıyor. Türkiye ve dünyadaki hudutlu sayıdaki maden rezervinin büyük kısmına sahip olan Bitlis, şu an için yalnızca aşikâr dallarda kullanılan bu madeni katma kıymeti yüksek endüstriyel eserlere dönüştürerek, kent iktisadına olan katkısını artırmayı hedefliyor. Ekseriyatle inşaat, bims üretimi, ısı ve ses yalıtımında kullanılan pomza madeninin, katma pahası yüksek endüstriyel eserlere dönüştürülmesi ve kent iktisadına olan katkısının artırılması için başlatılan çalışmalar ise devam ediyor.
“52 firma, bin kişilik istihdam, 4 milyar liralık ekonomik gelir”
Pomza madenin kentteki durumuyla ilgili bilgi veren Tatvan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Bilal Adabağ, sektörde 52 firmanın faaliyet gösterdiği belirterek, madenden yıllık 4 milyar liralık ekonomik gelir elde edildiğini söyledi. Bitlis’te bulunan madenin öteki yörelerdeki pomza madenlerine kıyasla birçok artı istikametlerinin olduğunu kaydeden Adabağ, “Bitlis vilayetimizde bulunan pomza madeni öbür yörelerde bulunan pomzalara kıyasla yüzde 50 daha hafif bir maden. Vilayetimizde bölümde 52 firmamız faaliyet göstermekte. Bilhassa Kahramanmaraş merkezli zelzeleler sonrası bu bölgelere çok önemli satışlar gerçekleşti. 11 ay boyunca bir fiil çalışan fabrikalarımız var. Ortalama bine yakın bir istihdamımız var. Vilayet iktisadına yıllık yaklaşık 4 milyar liralık bir getirisi bulunmaktadır. Fakat hala bu pahalı madeni tam manasıyla kullanamıyoruz. Bu madeni daha farklı bölüm ve eser üretiminde de kullanabiliriz. Pomza, şap, dış sıva ve bims bloklar halinde dönüştürme imkanları olabilir. Bunlarla ilgili yeni yapılacak yatırımlar için epeyce uygun bir ortam mevcut burada. Bizlerin bunları dönüştürüp bu pahalı madenin katma pahasını yükseltmemiz lazım. Vilayet iktisadına yapmış olduğu katkının yanı sıra yaşadığımız son Kahramanmaraş merkezli sarsıntı sonrası binalara vermiş olduğu hafif yükten ötürü tercih edilen bir eser haline geldi. Bu maden sıfır nötr bir gereç olduğu için de sıhhat açısında da hiçbir ıstırap oluşturmamaktadır. Hafif, ses ve ısı yalıtımı hayli güzel olan bir gereç. Yanmaz ve tutuşmaz bir materyal. Münasebetiyle birçok artı özelliği olan bu madende şu an Türkiye birincisiyiz. Fabrika sayısında da yeterli durumdayız lakin bunu bilhassa devlet siyaseti haline getirmemiz lazım. Her geçen gün bir sarsıntı ile karşı karşıyayız ve bu sebeple hafif malzemeyi tercih etme bir devlet siyaseti olmalıdır. Bu maden hammadde olarak da dışarıya gönderilmekte fakat biz buna çok da sıcak bakmıyoruz. Birçok bölümde faklı maksatlarla kullanılabilen bir maden. Bizim bunu düzgün değerlendirmemi lazım. Bizim bu beyaz altını memleketimize ve ülkemize kazandırmamız lazım. Kıymetinin çok altında bedellendiriliyor, bizim bunu katma pahası daha yüksek eserler haline getirmemiz lazım. Tatvan Ticaret ve Sanayi Odası olarak bizler yapmış olduğumuz çalıştay ve sempozyumlarla bunu hedeflemekteyiz. İnşallah devam eden çalışmalarımızla bu amacımıza ulaşacağımıza inanıyorum.” diye konuştu.
“Türkiye rezervinin yüzde 50’si Bitlis’te bulunuyor”
Bitlis’teki pomza madeninin aktüel durumuyla ilgili bilgi veren Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Pomza ve Perlit Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Nusret Bozkurt, dünya genelinde bulunan pomza rezervinin yüzde 16’sının Türkiye’de, Türkiye’deki rezervin yaklaşık yüzde 50’sinin ise Bitlis’te bulunduğuna dikkat çekti. Pomza taşının volkanik kökenli bir maden olduğunu tabir ederek, bu madenin dünyada hudutlu ülkede bulunduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Nusret Bozkurt, madenin yörede daha çok bims blok üretiminde kullanıldığını belirtti. Bitlis yöresindeki pomzanın asidik karakterli olduğunu ve öbür bölgelerdeki pomzaya oranla çok daha hafif olduğunu, bununda Bitlis pomzasının ehemmiyetini arttırdığını kaydeden Bozkurt, “Beyaz altın olarak tabir edilen bu maden yalnızca bims blok sanayisinde kullanılmıyor. Yanı sıra tarım kesiminde, kozmetik sanayi, inşaat sanayi ve çokça farklı alanlarda kullanılabilen bir gereç. Ama bu gerecin Bims blok üzere bir gerece dönüştürülerek katma kıymeti daha düşük bir materyal olarak piyasaya sürülmesindense katma kıymeti daha yüksek materyal olarak sürülmesi hem yörenin hem de ülkemizin iktisadına çok büyük girdiler sağlayacaktır. Tabi bunu sağlamının en yeterli yolu akademi dünyası ile sanayi dünyasının ancak iş birliği ile mümkün olacaktır” diye konuştu.
“Beyaz altını her alanda değerlendirmeye çalışıyoruz”
Sektörde faaliyet gösteren firma sahiplerinden Ali Adabağlı ise dalda faaliyet gösteren firma sayısının 50’lere ulaştığını belirtti. Bölgenin beyaz altını olarak anılan pomza madeninin kentte yılın neredeyse 12 ayında istihdam imkanı sağladığını kaydeden Adabağlı, bölgede üretilen eserlerin yoğunlukta iç pazara hitap ettiğine vurgu yaparak şöyle konuştu:
“Bölgedeki pomzanın ne kadar kıymetli olduğunun farkındayız. Bu yüzden bölge iş insanları olarak bölümde yatırımlarımızı yaptık. ve her geçen bu yatırımlarımı arttırarak istihdama da katkı sunmaya çalışıyoruz. Hem gerçek reçete hem hakikat kalite hem de en hafif bims bloğun üretimini nasıl yapacağımızın argesini her geçen gün yapmaktayız. Bölgede üretilen bimsler en çok iç pazara kısmen de dış pazara hitap etmektedir. Gayemiz son devirde yaşanan sarsıntısı de göz önüne alarak bu hammaddeden en kaliteli blokları üretip binalara daha az yük bindirecek eseri elde etmektir. Bölgemizin beyaz altını olan bu bedelli maden vilayetimizde yılın 11 – 12 ayı istihdam imkanı sağlamaktadır. Bizlerde bu mevzuda yatırımı bloktan sonra kırma eleme tesisini yaparak hammaddeden daha farklı neler üretebiliriz diye çalışmalar yapmaktayız. Yanı sıra bölgedeki birkaç firma olarak şap üretimine de geçtik. Nasip olursa ileriye dönük amaçlarımız ortasında pomzadan sıvayı da yapmakta var. Büsbütün bölgemizin bir kıymeti olan hammaddeyi gerçek alanda ve gerçek formda kullanmayla alakalı gayret sarfetmekteyiz. Bizler başladığımızda ilin 4. Fabrikasıydık. Lakin şükürler olsun bölgemizde bu sayı 45-50’lere kadar çıktı ve bu sayı her geçen gün artmaktadır. Son 4-5 yılda önemli bir istihdam oluşmaya başladı. Buda bizleri ziyadesiyle sevindiriyor.” – BİTLİS
About The Author
More Stories
Ahlat’ta Vali Karakaya Başkanlığında Muhtarlar Toplantısı Düzenlendi
Bingöl’de Güvenlik Güçlerinden Operasyon: 103 Kuşkulu Yakalandı
Öğretmen ve Kızı, Doğayı Temizlemek İçin Bir Ortaya Geldi